8 sentyabr.  Beynəlxalq Savadlılıq Günü

Yazıb-oxuya biliriksə demək savadlıyıq? Əsla yox. Savadlılıq – yazıb oxumaq qabiliyyətindən dividendlər götürməyə deyilir. YUNESKO-nun 14-cü sessiyasında təqvimə belə bir gün salmaq təşəbbüsü heç də boşuna olmayıb. İnsanın ətrafdakı insanlar arasında yer tuta bilməsi, cəmiyyətə faydalı ola bilməsi, həyatda müəyyən izlər qoymaq bacarığını özündə aşılayan tələblər vardır ki, mütləq bu tələblərə riayət olunmalıdır. Xüsusən, hədəf qrupu gənclər hesab edilir. Proqnozlara görə, 2020-ci illərdə - yəni ta ki 30-cu ilədək gənc mütəxəssislərə özlərinə iş tapmaq üçün ən vacib olan keyfiyyətlər kommunikabelli olmaq, komandada işləyə bilmək, qoyulan məqsədlərə çatmaq üçün innovativ və yaradıcı yanaşma, habelə tənqidi düşünmə tərzi hesab ediləcək. Bax bütün bunların cəmi də savadlılıq kriteriyasına aiddir. O ki qaldı ümumən yazıb-oxuya bilənlərin sayına, yəni qismən savadlılara, belələrinin sayı dünyada 4 milyard nəfərdir.

8 sentyabr. Jurnalistlərin beynəlxalq həmrəyliyi günü

1958-ci ildə Buxarestdə, beynəlxalq jurnalistlər təşkilatlarının 4-cü konqresində belə qərara gəlinib ki, 8 sentyabr günü jurnalistlərin beynəlxalq həmrəyliyi günü kimi qeyd edilsin. Bütün dünya jurnalistləri xüsusən öz hüquqlarının müdafiəsi yönündə həmrəylik nümayiş etdirməlidirlər.

1943-cü ilin 8 sentyabrında Almaniyada çex jurnalisti, yazıçısı Yulius Fuçik edam edildi. O, antifaşist kimi Praqa həbsxanasında yatarkən “Boğazda petlə ilə reportaj” kitabını yazaraq məşhurlaşmışdı. Həmin kitab Fuçikin ölümündən sonra 70 dilə tərcümə olundu. Jurnalistlərin beynəlxalq həmrəylik gününün ən cəsur jurnalist sayılan Fuçikin edam edildiyi gündə keçirilməsi rəmzi xarakter daşıyır, jurnalistlər mərd, cəsarətli, habelə həqiqətpərəst olmağa çağırılır. Həmin gün müxtəlif ölkələrdə bayram konfransları keçirilir, jurnalistlər mükafatlandırılır. Məsələn, Amerikada ən nüfuzlu jurnalist mükafatı hesab edilən Pulitser mükafatı məhz 8 sentyabrda təqdim edilir.

8 sentyabrda digər əlamətdar hadisələr

Ümumdünya fiziki terapiya günü. Ümumdünya üzristəmə günü. Hemenqueyin “Qoca və dəniz” kitabının işıq üzü görməsinin (1952), İngiltərə futbol liqasında ilk matçın keçirilməsinin (1888), Luvr muzeyində ilk eksponatın  qoyulmasının (1791), Florensiyadakı Sinyorina meydanında Mikelancelonun əl işi olan 5 metrlik “David” heykəlinin açılışının (1504) ildönümü.

Varisin “1-10 sentyabrın təqvimi” yazısından seçmələr