İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Hürriyyət!.. O nə qüvvədir ki, zehinləri, fikirləri, xəyalları, bəşərin bütün ruh və mənəviyyatını sövq ediyor!..

Türklər ya ölər, ya hicrət edərlər, fəqət, qul olmazlar.

XX əsr Azərbaycan-türk ictimai fikrinin ən görkəmli nümayəndələrindən biri - Əli bəy Həsənzadənin doğum günüdür.

O, uzun müddət alim, həkim, rəssam, şair, tənqidçi, tərcüməçi, müəllim, jurnalist kimi fəaliyyət göstərmişdir. 7 mart (köhnə təqvimlə 24 fevral) 1864-cü ildə Salyanda dindar ailədə anadan olub.

Tiflis gimnaziyasını bitirmiş (1875–1885), uşaqlıq və tələbəlik illərində türk, fars, ərəb, alman və rus dillərini öyrənmişdi. Əli bəy Hüseynzadə babası Şeyx Əhməd ilə onun dostu Azərbaycan dramaturgiyasının banisi, ictimai xadim Mirzə Fətəli Axundzadənin (1812–1878) söhbətlərindən faydalanmış və onların tərbiyəsi altında zamanının ədəbi çevrəsini tanımışdı.

Bütün şüurlu ömrü boyu öz məhsuldar qələmi ilə ümumtürk mənəvi dəyərlərini tədqiq və təbliğ etmiş, türkün tərəqqisi naminə öz parlaq istedadının bütün gücü ilə çarpışmışdır.

Kitabları:

1. Əbədi gözəlliklər. 

2. Nicat məhəbbətdədir. 

3. Qərbin iki dastanında türk.

4. Türklər kimdir və kimlərdən ibarətdir?

5. Qırmızı qaranlıqlar içində yaşıl işıqlar. 

6. Kəfalət, yaxud vəfadar dostlar (F. Şillerdən nəzmən tərcümədir). 

Əli bəy Hüseynzadə 1940-cı ildə İstanbulda vəfat edib.

Allah rəhmət eləsin!

Amin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.03.2025)