İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu gün 71-ci doğum gününü qeyd edən Azad Qaradərəlinin "Kuma-Manıç çökəkliyi" romanını bu kontekstdə belə bir oksimoronla ifadə etmək olar: Yaddaşa doğru, irəli!
Onun bütün yaradıcılığından milli yaddaş qırmızı xətt kimi keçir.
Azad Qaradərəli 1954-cü ilin 5 martında Zəngilan rayonunun Qaradərə kəndində doğulub. APİ-nin filologiya fakültəsini bitirib. Bir müddət müəllim işləyib. 1993-cü ildə Zəngilanın ermənilər tərəfindən işğalından sonra ailəsilə birgə Bakıda yaşayır. 1996-cı ildən 2012-ci ilin iyun ayına qədər Azərbaycan Teleradio Verilişləri QSC-də - radioda çalışıb.
Azərbaycan Respublikasının Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsində baş məsləhətçi vəzifəsində işləyib. Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsində dərs deyib. İlk nəsr kitabı 1987-ci ildə çap olunub. 2011-ci ildə nəşrə başlayan "Yazı" ədəbiyyat dərgisinin baş redaktorudur.
İlk hekayələrindən bu yana insanın ən ağır durumda belə mənəvi gücünü itirməməsini, humanizmin, insani duyğuların aşınmaya məruz qalsa da, sonda dirçəlib ayaqda olmasını göstərməyə çalışmışdır. Hekayələri rus, türk, polyak, ərəb və ingilis dillərinə çevrilərək Rusiya, Türkiyə, İran, Polşa, Misir və ABŞ-da saytlarda, jurnallarda, antologiyalarda yayımlanıb.
Yazıçı Azadlıq radiosunun hekayə müsabiqəsinin (2011-ci il) qaliblərindən olmuş və Polşa haqqında hekayələr müsabiqəsində xüsusi diploma layiq görülmüşdür.
On iki roman müəllifi olan A. Qaradərəli bu janrın imkanlarından istifadə edərək, daha da irəli getmiş, insanlığın anti-bəşəri meyillərə yenilmədiyini, bəşəriyyətin nicatının bir sıra mənəvi bağlardan asılı olduğunu obrazların dili ilə əks etdirmişdir. Müəllif müharibə qoxulu yazılarında da insanlığı hərbin üstünə getməyə, qeyri-insani əməllərdən çəkinməyə çağırır.
Kitabları:
1. Dumduru su (hekayələr)
2. Ulartı (hekayələr, radiopyeslər)
3. Dəhrə (hekayələr, nağıllar — uşaqlar üçün)
4. Qar ağlığı (hekayələr)
5. Burda yer fırlanmırdı (hekayələr, roman)
6. İrəvan qalası (iki hissəli tarixi faciə)
7. Aşiqlər (elmi-tənqidi oçerk)
8. Qaçaq Fərzalı (bədii-tarixi oçerk)
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(05.03.2025)
