Kim asfalt tökəcək çapıq əllərin, caddələrinə?! - Sürəyya Xəliq Xiyavinin şeirləri Featured

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Güneydən gələn səslər” rubrikası çox sevilir. Burda dərc edilən şeirlərin müəllifləri həmin şeirlərin əksəriyyətini İranda dərc edə bilmirlər. Təbii ki, hakim fars rejimi türklərin bu azadlıq hayqırtılarından qorxur. 

Portalımızın əslən Təbrizdən olan Güney Azərbaycan təmsilçisi Əli Çağla bu dəfə sizlərə Sürəyya Xəliq Xiyavinin şeirlərini təqdim edir. 

Qeyd edək ki, yazıların orfoqrafiyasına toxunulmur. 

 

Sürəyya xanım Xəliq Xiyavi 1974-cü ildə Xiyox şəhərində dünyaya göz açmışdır. Xiyov, Təbriz, Ərdəbil şəhərlərində təhsil etmiş və Ədəbiyyat fakültəsini Yüksək maqistra qədər oxumuş və ədəbiyyat öyrətməni kimi çalışmışdır. Sürəyyanın iki kitabı nəşr edilmiş, birinin adı isə “Şəhər yeri qızı” adında olmuşdur. 2018-ci ildə Pərvin Etisami adına qurulan ədəbi beynəlxalq festivalında birinci ödülü qazanmışdır. O, İndi isə Ərdəbil şəhərində yaşayır.

 

 

 

BİR TİKƏ ŞEİR

 

Ürəyimə bir tikə düşüb

Ağrısı yox

Sadəcə radiolojist doktor çəkən şəkildə;

Bir günəş görünür.

 

Bu gün şeir oxuyanda

O qədər tamsındım

Sözcüklər yapışdı bir-birinə

Dadlı bir tikə oldu

Həyəcandan, düşdü ürəyimə.

 

Bu tikələrə alışmışam

Hərdən, dağ şəkilindədir

Hərdən ağac

Hərdən günəş, quş, ulduz, ay...

 

Xəstə deyiləm

Bunu nədən qəbul etmisiniz doktor?!

Lütfən etiraf edin...

Günəşə bənzər şeir tikəsi haqqında,

Şəkildən şəkilə düşən tikələr haqqında

Heç bir şey bilmirsiniz!

 

Çörək verirsiniz getmir

Su içirdirsiniz getmir

Dava-dərmanla ərimir.

 

Hərdən işıq səsi gəlir gözlərimdən

Hərdən günəş qanad çalır çiyinlərimdə

Bu tikə nə gedər,

Nə əriyər

Öldürməz

İncitməz

Siz, məni incidirsiniz!

 

Bir tikə şeir düşüb ürəyimə

Min günəş, vücudumu sarır.

 

 

ŞEİR DƏSMALI

 

Mikrofonların ürəyi

Çirkinləşir

Çırpınır yalanlarla...

 

Ah!

Mikrofonların dalında gizlənən qaranlıq!

Qan tər içində çalışan canların

Əllərinin cığırlarından;

Yol çəkilməz cənnətə!

 

Kim asfalt tökəcək

Çapıq əllərin, caddələrinə?!

 

Can verdikcə bu caddələr

Niyə çörəyə yetişmirlər?

 

Açıqla!

Ac insanların

Ürəklərinin cığırlarında nə var?

Qan

Dilək

Od

Öfkə?

 

Ah! Mən kiminlə danışıram!

Qaranlıq, qanların çiyinlərində oynayır.

 

Qanı yaşadan səsdir

Mikrofonları,

Şeir dəsmalı ilə

Silmək gərək

Silmək

Gərək...

 

 

İKİ ZİRVƏ

 

Barmaqlarının hər biri, bir ölkə

Əllərimi tutduğun zaman

On ölkənin kraliçəsi oluram.

 

Baxırsan gözlərimə!

Qəhvə ilə zeytunun

Qovuşmaq anı, şeir olur...

 

Savalan ürəyi ilə

Bizdən şəkil çəkir

Daş qartalın,

Uçmağını hiss edirsənmi?

 

Məncə Savalanın qan qrupu O+dir

Görüşünə gələn bütün sevgilərlə;

Həyat verir

Bu qan

Gerçək sevgilərin damarlarında

Laxtalanmaz.

 

Bir,

Dağda nəfəs çəkirik

Yoxsa o bizdəmi nəfəs çəkir?

Bu gün iki dağ;

Əl bir olubsunuz

Saçlarım,

İki zirvənin çiyinlərində yaşayır.

 

Şeirin;

Əlləri göydə;

Bir ovuc üzərlik tutub

Ay işığına!

 

 

HALAY ÇƏKƏN QAYALAR

 

Guruldayır hüzün

Qolumdakı saatı yerə ataraq

Qaçıram qarğalıqdan

Pillə-pillə enirəm içimə!

Qapını iki əlli bütün gücümlə bağlayıram;

Gözümün içinə baxır qapı

Anlayır məni!

 

İçim;

Qorunmuş, əl çatmayan bölgə

Ətrafı hörülüb halay çəkən qayalarla...

Burada heç çeşid bağlantı mümkün deyil

Yalnız şeir ulaşımı var

Burada əskidən bir dizə çəkəndə

Dünya işıqlanardı

Burası tanrı tar çalan yer.

 

Bir şeir alışdırıram

Uzaqlaşıram saxta salxım söyüdlərdən

Yaxınlaşıram ən güvəndiyim sənə

Sən,

Şeirlərin dayanmayan ürəyi...

 

Oyağam və yuxuda

Yuxudayam və oyaq

Tar çal ayılım dostum!

 

Tanıyım tanımayanları

Qara quyuları

Daşıl vicdanları.

 

Tar, tanrı, sən

Sən, tanrı, tar.

 

Qapını açmam gərək;

Güvən nəfəs, nəfəs, nəfəs... Yayılmalı

Sən varsan

Sürəyyanın güvən tanrısı.

 

Bir pillə, iki pillə, üç...

Gözlərimi yumuram

Qollarımı açıram

Günəşə sarılıram

Taaaaar çaaaaal...

 

 

ZAMİNİ ÇƏKİLMİŞ ÜRƏKLƏR

 

Saçlarımla beynimin arasındakı

Məsafəyə baxıram

Saçlarımın kökü beynimdən su içir

Nədən saçlarımı gizlədim?

Nədən beynimdən utanım?

 

Beynimə inanmırlar

Və mən zamini çəkilmiş ürəyimə fikirləşirəm.

 

Hər gün külək

Tellərimlə məktublaşır; həsrət bərzəxində

Mən küləyə inanıram.

 

“Suç saçındır”

Dağların ağırlığını canıma yıxır

Yaxamdan yapışır

Ağrıdır

Ağırladır

Ağladır...

 

Heç darağın dişlərindən qan axmayıb

Göz yaşlarını saçlarıyla silən qadınlar 

kor olmayıblar

Saçlar uçanda,

Hava yaralanmayın.

Mən saçlara inanıram.

 

Əllərimdə iki varlıq var

Bir şeirim, bir də saçlarım

İkisi də sensor...

 

Və mən yəni bu gün

“Doxsan doqquzuncu ilin 

quyruq doğan ayının on beşi”

Zamini çəkilmiş ürəklərə fikirləşirəm

Zamini çəkilmiş şeirlərə...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(23.01.2023)

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.