“Külümü yellərə necə verərsən?” - Sürgün həyatı yaşayan Hadi Qaraçayın şeirləri Featured

Güneydən gələn səslər rubrikasında “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan təmsilçisi Əli Çağla sizləri Hadi Qaraçayın şeirləri ilə tanış edir. 

 

Hadi Qaraçay öz tərcümeyi-halını belə nəql edir: 1966-cı ilin yayında, Güneyin quzeyindən, Quzeyin güneyindən gəldim... Araz qırağının bap-balaca Suyarı adlı bir kəndində doğuldum.

Araz Çayı, biz Azərbaycanlıların beyninə acını və ağrını çatdıran əsəbin adıdır. Mən bu əsəbin yanında böyüdüm. Şeir, dil, yazın və ədəbiyyatla gənc yaşlarımdan maraqlandım.

“Beçələr Banlayanda”, “Badamlıqlar”, “Tamudan Gələn Səslər”, “Tanrıya Dirəniş” və “Barışa İnanma Fərihcəm” adları ilə beş şeir toplusu mənim adımdan yayılıbdır.

1992-ci ildən bu yana sürgündəyəm, indilik Norveçdə yaşayıram.

 

 

 MƏNƏ DÖN

 

Yollar, mənə dön deməz

Dağlar söyləməz,

Bunu yalnız qalan bir yalnız söyləyər.

 

Dağlarca, yollarca üzgünəm mənə dön!

 

Mənə dön,

Göydəki ulduzlarca üzgünəm

Ormandakı yarpaqlarca

Dənizdə dalğalarca,

Dalğalar mənə dön deməz.

 

Sahildəki qumlarca üzgünəm

Mənə dön!

 

 

YALNIZLIĞIN AYRISI

 

Hər şeyi qalan yerindən başladıq

Yoldaşlığı da!

 

Dəniz,

Qoyub getdiyimiz sahildə uzanmışdı.

 

Ağ papaqlı dağ, yekə bir yumaqdır

Düşdüyü yerdə qalıb.

 

Hər şeyi qaldığı yerdən başlamaq

Yoldaşlığı da.

 

Orman yorğun ağaclarıyla

Yaşıl gözləriylə

Balıqlı çaylara laylay oxuyar.

 

Mən,

Sizin qapınıza gəlləm

Döyəcini tapanmaram,

Sən bizim qapıya gələrsən, Qaraçay yoxdur!

Vikinqlərin də gözəl qızları olurmuş deyə içindən keçməsin

Mən Kamtalın qayalıqlarında qurumuş palıdam qızım.

 

Hər şeyi olduğu yerdən başlamaq

Qurumuş palıdları deyil ancaq,

Qurumaq,

Ağac dilində qarşı qoymaqdır

Yalnızlığa

Sahildə uzanmış dəniz olsa belə.

 

Ayrılığa

Dağ boyda yumaq olsa belə.

 

Sənsizliyə

Yaşıl gözlü bir ormanın qucağında 

ağac olsa belə...

 

 

BİZİM ÖYKÜMÜZ YENİCƏ BAŞLAYIR

    Sayın Səid Mətinpura sunulmuşdur.

 

Adını sibl edib gülüş açarlar

Gülərlər

Gülərlər

Gülərlər

Adını sibl edib güllə açarlar

Vurarlar

Vurarlar

Vurarlar

Uşaqlarını

Uşaqlarını

Uşaqlarını

Günün gün orta çağında

Tutsaq tutarlar

Üzüm bağlarına çaqqal,

Şəhərlərinə beş on əli yaraqlı kaftar buraxarlar anam.

 

Göylərinin aynasında leyləklərin falı var

Göllərinin gözündə sona baş ördəklərin sevgi nağılı,

Gözlərini yumma

əllərini qoltuğunun soyuğuna

dizlərini qarnının sancısına qısma

bu gecənin də qarnına bir gündüz əkən var!

Yaxın gəl

Yanıma gəl

Bir azdan günəş pıtıraq gül açacaq

Bir azdan bir xoruz adını səsləyəcək

Bir azdan

qırmızı tərliklərini tərsinə geymiş

hardasa hansıysa quzu gözləri bütün oyanmamış bir qız çocuğu

oturub qaranlığın qibləsinə şirin şirin işiyəcəkdir...

 

Bir azdan

Ağrın canıma gəlsin

Bir azdan

Çox şeylər dəyişəcəkdir...

 

 

 YAŞAMAQ, YUMŞAQ BİR MELODİYADIR

 

Yaşamaq,

Yumuşaq bir melodiyadır dedi

Kürün Yevlaxdakı sahillərinə yenmişkən.

 

Mən onu tanımadım,

Saçları nərgiz çiçəklərinin bacısı olmalıydı

Dodaqları kəklik gözlərindən su içmişdi

Mən

Arazın Nənəm Vayındakı coşqusunun ortancıl oğluyam,

Yaşamaq Mərəkən Çayıdır güz axşamları,

Ildırım şaxdı dilimdən

O məni tanımadı!

 

Ona, yuxularımızın dişlərini çəkirlər dedim

İnanmadı

Köpəkləri var dedim

Bütün sözcüklərin qoxusunu çəkən

Özəlliklə də “öz” hecası içərirsə

İnanmadı!

 

Nənəm Vaydan yendim

Mərəkənin güz axşamında yatan havanı dərdim əllərinə

Ona röyaları acından ölmüş insanlarımı göstərdim

Və özgürlük həsrətində qalan torpağımı.

 

 

XALI ÜSTÜNDƏ YAZI

 

Günəşin ayıma

Suyun suyuma

Gecəm ulduzuna qarışıq ikən

Gözlərin qanıma

Odun canıma

Əllərin oduma alışıq ikən

Külümü yellərə necə verərsən?

 

İtburnu kolları bənək bənəkkən

Baramam odlanıb çal kəpənəkkən

Ürəyim ürəyim ələk-vələkkən

Sən məni ellərə necə verərsən?

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.01.2023)

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.