Bu ilin əsas ədəbiyyat hadisələrindən biri də Qubada keçirilən SilkWay Beynəlxalq Ədəbiyyat Festivalının Azərbaycan turu oldu ki, 32 finalçının əsərlərindən ibarət Antologiya üzümüzə gələn il “Azərkitab” Yayınlarında nəşr olunacaq. Festivalın rəsmi media dəstəkçisi olan “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı antologiyaya daxil ediləcək əsərlərlə oxucularını tanış edir.
Əlizadə Emin Akif oğlu - Eminquey
***
o gün anamın avazına oyandım,
nə ev təmizləyirdi,
nə pəncərə,
heç evimizin çölə pəncərəsi də yox ki,
açıb udasan otların qoxusunu,
Günəş sığal çəkə dibçəklərə,
gözlərini ovxalayıb
tökəsən küçələrə gözlərinin yuxusunu.
atamçun oxuyurdu "Quran"ı
onun bağlanmış ömür kitabında
səhvləri düzəldirdi,
silirdi,
"günahlarını bağışla, ilahi"
deyirdi...
nə də olsa müəllim işləyib on il,
vərdişidi.
inanmırdım...
elə bilirdi,
adına bişirdiyi yeməkdən atam da yeyəcək,
onunçun çox bişirirdi aşı,
qaranı,
gecə yuxusuna gələcək,
qucaqlayacaq,
göz yaşlarını siləcək.
inanmırdım...
atamdan danışırdı dəqiqəbaşı
divardakı şəklini göstərirdi,
nəfəsini dərirdi,
için-için ağlamaqçun.
o gün bilmişəm,
bizim evin pəncərəsi
atamın divardakı şəklidi,
anam ağlayırsa hava yağışlıdı,
gülürsə günəşlidi.
o gün bilmişəm,
bu ev nə vaxtsa yansa,
anam birinci o şəkli götürəcək özüylə,
yuxularında sağ qalan
atamın bircə sözüylə
xoşbəxt oyanacaq yenə yuxudan.
o gecə məni ən çox qorxudan
anamın bir anlıq kəsilən nəfəsiydi,
deyəsən,
atam möhkəm qucaqlamışdı
onu bu dəfə...
yuxulara inanıb yatdım
o gecə səhərə kimi yuxumda
atamı gözlədim...
***
yağışlar
- Musanın yardığı dənizin sularıdı.
çətirlər
- Musanın tərsinə tutulmuş çomağıdı.
o çomaq məndə olsaydı,
düz müharibənin göbəyində,
bir əlimdə çomaq,
bir əlimdə vərəq,
sülh marşı çaldırardım düşmən əsgərlərinə.
həqiqət,
ağacın arxasında gizlənmiş
küskün bir uşağın gözləri kimi
parıldayır uzaqdan.
alınmaz,
dirijor çıxmaz məndən,
uzaqbaşı güllələrdən leysan yağdıraram
düşmən səngərlərinə.
əgər indi
Musanın çomağı məndə olsaydı,
əminəm,
ac qalmamaqçün
şou göstərirdim,
dovşan çıxarırdım papaqdan.
***
həyat taleyimizi qəfil keçirtdi çarmıxdan,
sonra atamızın şəklini,
gödəkcəsini, papağını asdı
əllərimizdəki, ayaqlarımızdakı o mıxdan
sonrası,
qəfildən uşaq kimi yox,
kişi kimi oyandığın sabah olur...
atasız uşaqları incitməyin,
Allahın xətrinə dəyir,
günah olur!
əslində,
İsanın yox,
bütün atasız uşaqların atası - Allah imiş,
biz xoşbəxt olanda
Allah - baba olur...
***
ey sən,
əllərinin qabarında taleyi çirkab adam,
bilirəm,
əllərin ciblərindəki qəpiklərlə kasıblığın tutur ritmini,
çıxırsan Tarqovıya,
o qoca Sveta məğrur yerişlərlə gəzdirir itini,
forsu yerə-göyə,
“Ford”u yollara sığmır,
tənhalıq da belədir,
qollara sığmır,
sığsaydı qucaqlaya bilərdik boşluğu.
lənətə gəlmiş pul,
şəhərin başdanxarab küləyi kimi
hər budağından bir adam aparır,
qızın rütubətdən qaralan divar kağızlarını qoparır,
qadının yuma bilmir
"filankəsin əri bir ailəni də saxlaya bilmir" deyən ağızları.
açırsan televizoru,
" ölkəmizdə yeni həbsxanalar açılır" deyib gülümsünür xəbərçi qız,
gülürsən,
hə qadası,
"söz veriblər ki, hamıya iş də verəcəklər"
açılış sonrası.
indi bilirəm ki, qarışqa yuvaları
bir-birinə qarışmır,
insanlar torpaq uğrunda yarışmır,
ölüm uğrunda yarışır.
insanların pis vərdişləri olur,
məsələn, şokoladı yeyib qurtarırlar,
amma çay qurtarmır.
yəni, ömrün şirin anları tez,
acıları gec bitir...
bilirsən,
yer də qumar masasındakı dəyirmandı,
hamının ömrü bir dəfə də olsa "bankrot"a tuş olur,
atam deyirdi, bil ki,
hədiyyələr hamıya xoş olur,
əgər o qara "çamadan"dan çıxmırsa
yəni, hədiyyələr həmişə sevindirmir.
ey sən, əllərin qabarında taleyi çirkab adam,
bu həyatın dilini bilməlisən,
həyat həmişə insanı ana dilində dindirmir...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.12.2022)
