Qırğızıstanlı gənc şair Nurkız Rıskul-kızı

- Sizin Şuşaya ziyarətinizlə bağlı təəssüratınız necədir?

- Şuşa çox gözəl şəhərdir. Onun təbiəti zəngin və havası çox təmizdir. Azərbaycan xalqı çox vətənpərvərdir.

- Siz bu xarabalıqlarla yaxından tanış olmaqla yanaşı Şuşa şəhərinin yenidən bərpasının şahidi oldunuz.

- Bu çox təsiredici bir hadisədir. Biz bunların şahidi olmuşuq və bu haqda çox eşitmişik. Çox istərdim ki, bütün dünyada sülh, firavanlıq olsun. Sizə uğurlar arzulayıram.

- “Məclisi-üns”ün yenidən bərpası haqqında nə deyə bilərsiniz?

Məclisi-üns çox yaxşı təşkil olunub. Eyni zamanda tədbir çox rəngarəng keçib. Mən tədbirinizi çox bəyəndim və özümü xoşbəxt hiss edirəm ki, bu gün burdayam.

*

Özbəkistanlı gənc şair Nargiz Asatova

- Şuşanı ilk dəfə görürdünüz və burdakı vəziyyət, dağıntılar, şərait, tikililər, yeni quruculuq işləri sizdə hansı təəssürat oyatdı?

- Bilirsinizmi, mən ilk dəfədir ki, gəlirəm Azərbaycana, Qarabağa da həmçinin. Bakıya gəldim, Bakı çox gözəl şəhərdir, mən onun şəkillərini, videolarını görmüşdüm. Canlı olaraq şəhərin gözəlliyini, insanların gözəlliyini öz gözümlə də gördüm. Qarabağa gələndə isə gözlərimdən yaş gəldi. Çünki oradakı xarabalıqlar, viranəliklər, düşmən əsarəti məni çox duyğulandırdı. Düşünürəm ki, dünyada insanlar arasında dostluq lazımdır. Xalqlar arasında dostluq lazımdır. Tədbirdə söz almış şairlər, akademiklər və digər incəsənət xadimləri öz nitqlərində daha çox dostluğa yer vermişlər.

-Siz “Məclisi-üns”də iştirak etdiniz. Ümumiyyətlə ilk dəfə idi Məclisi-üns belə beynəlxalq formatda keçirilirdi. Səsləndirilən şeirləri dinlədiniz və bu şeirlərlə bağlı təəssüratlarınız necədir?

- Şeirlər də çox gözəl idi. Bilirsinizmi bizim Özbəkistanda Heydər Əliyev adına Mədəniyyət Mərkəzi ilə və Özbəkistan Yazarlar Birliyi ilə sıx əməkdaşlığımız var. Orada vaxtaşırı müşavirələr keçirilir və azərbaycanlı və özbəkistanlı yazarlar da iştirak edirlər. Burada gənc azərbaycanlı şairlərin şeirlərini hər zaman dinləyirəm və indi də dinlədim. Qırğızıstan, Qazaxıstan, Azərbaycan, Türkiyə və Özbəkistan şairlərinin şeirlərini də dinlədim. Bütün şeirlər bir mövzu ətrafında Vətən, gənclik haqqında birləşdi.

*

Özbəkistanlı gənc şair Jumayev Mansur

- İlk dəfədir Şuşadasınız, dağıntılar, xarabalıqlar haqqında təəssüratlarınız necədir?

- İlk dəfədir Şuşadayam, İlk dəfədir Azərbaycandayam. Ürəyimdən keçən sözləri izah edə bilmirəm. Çox həyacanlı olduğum üçün ürəyimdən keçənləri tam ifadə edə bilmirəm. Bu dağları, bu gözəlliyi, bu bağlar yenidən Azərbaycanın tərkibindədir. Və bu gözəl güşədən gözəl hislərlə, şeirlərlə, duyğularla ayrılacağıq.

- “Məclisi-üns”ün yenidən bərpası haqqında nə düşünürsünüz?

- Xürşidbanu Natəvan haqqında, onun yaratdığı “Məclisi-üns” haqqında çox maraqlı məlumatları, nitqləri dinlədik və onun zəngin irsi ilə yaxından tanış olduq.

*

Türkiyəli gənc şair Barış Atabey

- İlk dəfə idi Şuşada idiniz və o xarabalıqları, dağıntıları gördünüz. İlk təəssüratlarınızı istərdim bizimlə bölüşəsiniz.

- Biz ora obyektiv olaraq bütün dünya insanları adına getdik və ordakı xarabalıqları, ordakı yanmış, dağılmış evləri gördük. Onlardan da əlavə dağılmış məscidləri gördük. Ermənilər bu gün İstanbulda, Ankarada, Kayseridə Türkiyənin bir çox yerində öz kilsələrində öz ibadətlərini çox rahatlıqla edə bilirlər. Ancaq burada məscidlərin donuz axurına çevrildiyini gördük. Bunları həmişə öz gözümüzlə gördük və bunu düşündük, azərbaycanlılar bundan 30 il əvvəl buradan getdiyi vaxt evlərini yandırıb getməmişdilər. Amma 2 il əvvəl buradan gedən ermənilər burada daş üstünə daş qoymamışdılar. Onda başa düşdük ki, ermənilərin əslində dünyaya hər yerdə yalan dediyi bəllidir. Qarabağ Azərbaycandır və bu şovinist bir cümlə deyil, həqiqətdir!

- Çox sağ olun. “Məclisi-üns”də iştirak elədiniz və ümumiyyətlə, bu cür məclislərin inkişafını, gələcəyini necə görürsünüz? Gələcəkdə də yenə iştirak etmək istəyərdinizmi? Təəssüratlarınızı bizimlə bölüşə bilərsinizmi?

- “Məclisi-üns” Xurşidbanu Natəvanın da rəhbəri olduğu çox qədim bir qurumdur, bir məktəbdir, bir institutdur. Davam etdirilməsi və həmçinin inkişaf etdirilməsi lazımdır. Mən xoşbəxtəm ki, bu gün türkdilli dövlətlərdən yığışaraq “Məclisi-üns”ü bu il yaratdıq və gələcək illərdə istedadlı şairlərdən, yazarlardan və bütün dünyada insanlardan “Məclisi-üns”ə gələn şəxslər Xurşidbanu Natəvanı, onun Aleksandr Düma ilə olan dostluğunu və Xurşidbanu Natəvanın yetişdirdiyi böyük şairlərimizi tanıya bilərlər, o ruhu yaşada bilərlər.

*

Qırğızıstanlı gənc şair Berdibek Jamqırçiyev

- Şuşa ilə bağlı təəssüratınız necədir?

- Xöşbəxtlikdən mən bu gün Şuşadayam. Əslində biz Azərbaycan və Şusa haqqında cox eşitmişik. Mən ilk dəfədirki Şuşadayam və onun gözəlliyini görürəm. Şuşa məni cox təəcübləndirdi və məndə belə bir fikir formalaşdırdı, sanki biz hamımız qohumlarıq və eyni atanın evladlarıyıq. Biz hamımız türkük və bü gün burda mən  bunu hiss edirəm. 

- “Məclisi-üns”ün yenidən bərpası haqqında düşüncələriniz?

- “Məclisi-üns”ün yenidən bərpa olunması çox valeh edicidir. Biz burda Azərbaycanlı və digər türk ölkələrinin yazıçı və şairləri ilə tanış olduq, onların çıxışlarını dinlədik. Əlbəttə ki mən burda olduğum müddətdə Şuşa haqqında şeirlər yazdım. Qarabağda yaşayan bacı-qardaşlarımızın ağrılı acılı günləri haqqında fikirlərimi qələmə aldım. Bu arada Şuşa Qırğızısıstanın dağlıq ərazilərinə bənzəyir və məndə elə bir istək yaranıb ki, həmişə bura gəlmək, burda qonaq olmaq və dincəlmək istəyirəm. Ən əsasda Şuşa, Azərbaycan  və onun gözəlliyi, burada yaşayan insanlar haqqında öz fikirlərimi, şeirlərimi yazmaq istəyirəm.

Müəllif:

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədr müşaviri, şair-tərcüməçi

Sayman Aruz