Bu gün Ümumdünya Yazıçılar Günüdür - İlk milyonçu, böyük ixtiraçı, dərzi, sabunbişirən, qazlarla gəzən, qaranlıqdan qorxan məşhur yazıçılar kimlər olub? Featured

 

Cek London socialist idi, həm də tarixdə ilk olaraq milyon dollar qazanmış yazıçı idi. 

Nikolay Qoqol əl tikişi üçün özündə  hədsiz ehtiras hiss edirdi. Şarf və kəmərlər toxuyur, bacılarına libaslar tikir, yay boyunca nazik boyun örpəkləri tikirdi.

Mirzə Ələkbər Sabir sabun bişirib baqqal dükanında satırdı.

Aqata Kristi disqrafiyadan  əziyyət çəkir, praktiki olaraq əl ilə yaza bilmirdi. Onun bütün məşhur romanları diktə etməklə yazılmışdı.

Fyodor Dostoyevski azartlı oyunlara meyl edirdi, dövrünün məşhur qumarbazı idi.

Edqar Allan Po bütün ömrü boyu qaranlıqdan qorxurdu.

Onore de Balzak isə həmişə qaranlıqda - cüzi şam işığının müşayiəti ilə yazırdı.

Mark Tven yaxşı ixtiraçı idi. Onun ixtiraları arasında jurnalistlər üçün vərəqləri qoparılan bloknot, sürüşmə rəfləri olan şkaf, həmçinin onun ixtiralarının ən dahiyanəsi - qalstukların bağlanması üçün maşın var idi.

Dikkensin qəribə xüsusiyyəti vardı, kabinetindəki stol və stulların hər hansının bir qarış yeri dəyişiləndə işləyə bilmirdi.

Lord Bayronun isə dörd sevimli ev qazı var idi ki, hər yerdə, hətta ictimai toplantılarda da onu izləyirdilər.

Bu gün Ümumdünya Yazıçılar Günüdür, belə bir günün təqvimə düşməsi 12-18 yanvar 1986-cı il tarixində keçirilən Beynəlxalq PEN-klubun 48-ci Konqresinin qərarı ilə rəsmiləşib, PEN-klub özü isə 1921-ci ildə yaradılıb və hazırda dünya yazarlarının ən nüfuzlu təşkilatıdır. Təşkilatın abreviaturasının açması bu cürdür:  poets - şair, essayists – esse (oçerk) yazan, novelists – romançı. İngilis sözlərinin ilk hərflərindən yaradılan bu PEN qısaltması, qeyd etmək lazımdır ki, ingilis dilindən qələm kimi tərcümə edilən “pen” sözü ilə də üst-üstə düşür.

PEN-klubun yaradılması ideyası ingilis yazıçısı Ketrin Emi Douson-Skotta məxsusdur. PEN-klubun ilk prezidenti yazıçı Con Qolsuorsi olub. 1923-cü ildə Londonda PEN-klubun Birinci Beynəlxalq Konqresi keçirilib, o vaxt pen-mərkəzlər dünyanın 11 ölkəsində yaradılıb. Bu gün bu cür mərkəzlər 130 ölkədə fəaliyyət göstərir.

PEN-klubun Xartiyasında deyildiyi kimi, "PEN-klub hər bir ölkənin daxilində və bütün ölkələr arasında informasiya azadlığı prinsiplərini müdafiə edən Beynəlxalq yazıçılar birliyidir. Onun üzvləri öz mənsub olduqları ölkələrdə və cəmiyyətlərdə, eləcə də bütün dünyada, mümkün olduğu halda, söz azadlığının hər hansı şəkildə yatırılmasına qarşı çıxmağı öhdələrinə götürürlər. PEN klub söz və mətbuat azadlığının qorunması üçün çalışır və sülh dövründə senzuranın özbaşına tətbiqinə qarşı çıxış edir. PEN-klub hesab edir ki, bəşəriyyətin siyasi və iqtisadi təşkilatların daha yüksək formalarına doğru lazımi şəkildə irəliləməsi hökumətin, idarəetmə orqanlarının və siyasi institutların azad tənqidini tələb edir. Azadlıq könüllü təmkinlik nümayişini nəzərdə tutduğuna görə, PEN-klubun üzvləri saxta nəşrlər, qəsdən saxtalaşdırma, faktların təhrif edilməsi və ya siyasi, qrup və şəxsi məqsədlər naminə onların qərəzli, namuslu interpretasiyası kimi mənfi cəhətlərə qarşı çıxmağı öhdələrinə götürürlər”.

Bəli, bu gün yazarların günüdür. Qələmini hansısa hakimiyyətlərə və şəxslərə xidmət mənbəyinə çevirməyən, düzü düz, əyrini əyri yazan, xalqına və ədəbiyyata xidmət edən bütün vicdanlı yazarlara təbrik düşür!

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.