Sevinc hissi ilə sizləri "Sözlərin Sehri" hekayə yarışmasının qalibləri ilə tanış edirik! Bu yarış Life Academy platformasının rəhbəri Humay İsayevanın(Humay Həyatın) təşəbbüsü ilə həyata keçirilib. I yerin qalibləri - Könül Məmmədova və Fidan Xəlilova, II yerin - qalibi Xədicə Hacıyeva!

Bu gün 2-ci yerin  qalibi -   Xədicə Hacıyevanın" Sükutdan əbədiliyə" adlı hekayəsini təqdim edirik.

                                   Nigar Həsənzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Sükutdan əbədiliyə...

“Bilmirəm necə bașlayacağam, çünki mənim üçün çox çətindiryazmaq, hislərimi cümlələrə çevirmək, nə qədər ağır olsa da, amma bir yerlərdənbaşlamalıyam...”

Külək kəndin dar yollarında sərt əsirdi. Göydən süzülən yağış damlaları torpağaqarışdıqca, sanki təbiət də bir sirr danışmağaçalışırdı. Hər damla bir xatirəniyuyur, amma Novruzun adı yaddaşlardan silinmirdi.

O, hər kəsin tanıdığı, güvəndiyi, həyatı ilə mübarizə aparan, amma heç vaxtşikayət etməyən bir gənc idi. Kasiblığın ən çətin yollarından keçib gəlmişdi.Amma onun üçün yoxsulluq heç vaxt zəiflik deyildi. O, öz taleyini öz əlləri iləyazanlardan idi.

Uşaq yaşlarından hər şərəitdə işləməyə- torpağa, günəşə, yağışa alışmışdı.Meyvə yığar, satar, su daşıyar, günün istisində tarlada çalışardı. Soyuq, qar, yağış deməzdi. Onun soyuqda donan, günəşdən yanan əlləri, yağışda islanan ayaqları hələ uşaqkən həyatla mübarizə apardığını göstərirdi. Gecə yorğun düşsə də, səhər yenə məktəbə gedərdi. Onun o günəşdən yanmış üzü o qədər məsum, ümidli, həm də fikirli olurdu ki... Amma həmişə gözlərində birparıltı vardı—böyük arzuların parıltısı.

Novruz bir neçə dəfə bizimlə məktəbdən evə doğru gəlmişdi. O, çox mehriban,sakit təbiətli bir uşaq idi, amma ürəyi zarafatla, gülüşlə dolu idi. Hər zamanətrafındakılara sevinc gətirir, məzəli sözləri ilə bizi güldürməyə çalışırdı.Sən demə, onun öz dünyası varmış, sehrli, sirli, rahat, isti,”həyatdan uzaq” dünyası. Onun heyvanlara olan sevgisi də bir başqa cür idi—səmimi, qayğıkeş, saf… Novruz nəinki sahibsiz heyvanlara yemək verər, yaralı quşları əlləri ilə sağaldar, hətta meşədə tənha qalmış balaca canlını da qoruyardı. Amma ən çox sevdiyi, sanki ruhunun bir parçası olan iti idi—balaca, ipəksayağı tükləri olan sadiq dostu. Hər axşam onu sığallayaraq, -Sən də mənim kimi güclü olmalısan,- deyərdi.

İti də ona isinişmişdi, sanki sahibinin içindəki fırtınaları duyurmuş kimi başını Novruzun dizlərinə qoyar, gözlərini yumub sakitcə mırıldayardı. Novruz əlini onun tükləri arasında gəzdirdikcə, bəlkə də, bütün çətinliklər, həyatın amansız sınaqları bir anlıq unudulurdu. O və iti—iki səssiz dost, iki əbədi sirdaş…

İdmanı çox sevirdi, cüdoya gedirdi, onun üçün çox mükəmməl bir hobbi idi. Hər yarışda birinci olurdu. Amma o, öz medallarını divara asıb fəxr edə bilmirdi, heç vaxt öyünməzdi, daima çalışardı. Çünki onun üçün qələbə bir mərhələ idi—ardınca başqa mübarizələr gəlirdi. Və o mübarizələrdən biri əsgərlik oldu.

İlk dəfə çağırış mərhələsi zamanı həkimlər ona baxıb yoxlayan zaman başlarını buladılar.

-Çox arıqsan, sənin xidmətin mümkün deyil.

Amma Novruz ruhdan düşən deyildi. Axı o, həyat boyu bütün çətinliklərə inadla sinə gəlmişdi. Daha çox mübarizə aparırdı, daha çox çalışırdı.

Gecələr pəncərədən ulduzlara baxırdı. İçindən keçən arzuları bilmək çətin deyildi — o, Vətənə xidmət etmək istəyirdi.

Nəhayət, çəkisini artırmağa da nail oldu, onu əsgər apardılar. Dərhal da müharibə şəraitinə görə ön cəbhəyə yol alası oldu. Döyüş meydanına yollandı. Həyatın sərt üzünü görmüşdü, amma bu, onun ruhunu sındırmırdı.

Qış gəldi. Ona məzuniyyət verdilər. Kəndə qayıdanda hər kəs hiss etdi ki, o əvvəlki Novruz deyildi. Daha çox susurdu. Daha çox insanlara baxdıqca fikrə dalırdı.

Anasının əllərindən bərk-bərk tutdu, atasının gözlərinə uzun-uzun baxdı. Nə isə ürəyinə damıbmiş kimi, -Halallıq verin, -dedi.

Sonuncu dəfə kəndin yollarında addımladı. Son dəfə uşaqlıq dostları ilə oturdu. Son dəfə tanıdığı hər kəslə, müəllimləri ilə vidalaşdı.

-Tezliklə görüşərik, -dedi.

Amma bir daha heç vaxt qayıtmayacaqdı…

Aprelin 2-si…

Kəndə qayıdırdım. Yol boyu sükut çökmüşdü. Dayanacaqda dayandım. Birdən kimsə pıçıldadı:

-Mahnıları söndürün…

Səsim titrədi:

 - Niyə?..

- Şəhidimiz var…

Ürəyim sanki sıxıldı. Soruşdum:

-Kimdir?..

Adını eşidəndə dünya sanki dumanlandı. Bir addım belə ata bilmədim. Yağış yağırdı. Amma bu dəfə o, torpağa can vermirdi. Bu dəfə yağış yas tuturdu…

Evimə çatanda hələ də inanmırdım. Bəlkə, sadəcə yuxudur? Bəlkə, səhv var?

Amma kənddəki sükut hər şeyi deyirdi. Onun yenicə qazılan məzarı mənə həyatın reallığın göstərdi. Yox, yox , yuxu deyil, ”şəhidlər həqiqətən seçilmiş olur” –“hər şeyi” daha yaxşı başa düşdüm.

Novruz qayıtmışdı… Lakin bu dəfə onu tabutda gətirmişdilər. Bayraq çiyinlərdə titrəyirdi. Onun adı fəryadlarla deyilirdi. Anası torpağı qucaqlamışdı, atası susmuşdu.

Kəndin səması qapqara idi. Sanki günəş də gizlənmişdi. Novruzun kəndə gətirildiyi saatlar səma da onun üçün ağlayırdı. Yağış dayanmadan yağırdı. Onun anasının fəryadı kəndin hər küncünü bürümüşdü. Bu mənzərəni xatırlamaq belə insanın qəlbini parçalayar.

Pəncərədən onun bayrağa bükülmüş tabutunu gördükdə gözümdən sadəcə isti yaş axdığını hiss etdim. Heç nə hiss edə bilmirdim, ağlaya bilmirdim, gözümün qarşısında nə əziyyətlərlə böyüyən uşaq indi bayrağa bükülmüşdü.Bəlkə də çoxumuzun bəyənmədiyi həyatı Novruz yaşaya bilməmişdi. Həqiqətən  bunu düşünmək məni çox yandırırdı.

Şəhid xəbərindən sonra onun bir șəkli gözümün önündən getmir, uzunqulaq üstündə çəkilmiş uşaqlıq şəkli. Bu şəkil onun sadə, amma zəhmətkeş həyatının simvolu kimi yaddaşıma həkk olunub. Onun uşaq ikən çəkdiyi əziyyətləri düşünmək bu gün də məni dərindən sarsıdır. Anasına, onun daim yanında olacağına, gözəl, isti bir evdə, rahat bir həyat yaşadacağına söz vermişdi. İndi özü

elə bil ali zirvədədir ki... Dediyi sözləri əməl etdi, amma yanında olmadı, ola bilmədi...

Hər dəfə Novruzun həyatı haqqında düşünəndə ona cənnətdə doyunca yemək, isti geyim və rahatlıq bəxş edildiyini düşünürəm. Çünki o, həyatı boyunca çox əziyyətlər çəkdi, uşaq yaşlarından günəşin altında əlləri işləməkdən qabar oldu, yeri gəldi, yağışda, qarda üşüdű, ayağı islandı, bəzilərimizin bəyənmədiyi, israf etdiyi qidaların heç birini dadmadı, amma heç vaxt şikayət etmədi.

İndi onun evində onun adına bir otaq var. Amma bu otaq nə qədər dolu olsa da, ürəklərdə yaranan boşluğu doldura bilmir.

Novruzun qardaşı da indi vətəni qoruyur. Amma Novruzun yeri heç vaxt dolmayacaq, o sadəcə ailəsi üçün deyil, həm də bizim üçün əvəzedilməzdir.

Bir oğul tabutuna gücü yetməyən atası tez-tez məzarının başına gedir, göz yaşları ilə şəklini qucaqlayır, torpağı sığallayır, şeirlər yazır.

O, artıq cismən bizimlə deyil. Onun gəlişini gözləyən küçələr boş qalıb. Onun qaçışlarını görməyən yollar səssizdir.

Amma o, ruhən həmişə bizimlədir. Hər səhər sübh çağı, ilk işıq düşəndə, külək kəndin yollarında əsməyə başlayanda—o, bizimlədir.

Novruzun dəfn olunduğu yer, şəhidlik zirvəsinə yüksəlmiş ən müqaddəs məkanlardan biridir -Abuşov Bəhruzun məzarı yanındadır. O, Vətən uğrunda 19 yaşında səhid olaraq əbədiləşdi, gənc yaşında belə böyük bir qəhrəmanlıq göstərdi. Kədər içində, amma qürurla qarşılamalı olduğumuz bir şəhid idi.

Şəhidlərin məzarı başında dedilər: ”Şəhid Bəhruz Abuşov, körpə șəhidimizi- Novruzu qarşıla, onu tək qoyma”

İndi kəndə gəldiyimdə onu yollarda görmürəm. O, bizə gələndə, su götürmək üçün gələndə qarşılaşdığımızda həmişə gülərüz və enerji ilə dolu olurdu. Amma indi, Novruzdan sonra, o yolda heç bir iz qalmayıb, su aparmağa gələn də, qaçan da yoxdur...

Kəndə onun gəlişini gözləyirik, amma heç vaxt o, gəlməyəcək. Novruz şəhid oldu. Amma unutmadıq…

O, bir ad deyil. O, bir hekayə deyil. O, bir qəhrəmandır. Və qəhrəmanlar heç vaxt ölmür.

Novruz Niftalıyev sən bizim ideal qəhrəmanımızsan. Sən öz həyatınla və şəhadətinlə hər birimizə iradə, cəsarət və ədalət dərsi verdin. Bizim yaddaşımızda, mənim qəlbimdə, mən hər zaman var olduqca ucalıqda, əbədi yaşayacaqsan,!

“Bu hekayə real hadisələrə əsaslanır”

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.03.2025)