“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzet” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Xatirə Fərəclinin şeirləri təqdim edilir.
Şeirlər - Xatirə FƏRƏCLİ
İçərişəhər
İçərişəhər -
məhdudiyyət
və ümid...
Bitirdim deyib nöqtə qoymaq istərkən
təzədən başladığın sevgi kimidir
dar
dalanlar,
hisslər arasında qalmış kimi
qalırsan iki divar arasında.
Təzə həyat, təzə eradır sanki
hər bitən və təzədən başlayan dalan,
çox şeyə əl yelləyib boş verməyi öyrədir,
ələklənib ələkdə qalan dostlara
oxunan fatihə kimidir
arxada qoyduğun küçə.
Küçəyə sığmayan ürəklər görüb,
içində ürək olmayan tənlər
bu dər-divar,
təpiklər, tapdaqlar görüb,
məhəbbətlə basılan addımlar,
meh sığalı,
külək öpüşü,
günəş təbəssümü görüb
bu daşlar,
soyuq sifəti ilə neçə-neçə
qar, çovğun çöküb sinəsinə.
Kəpənək yuxulu,
köhnəlik qoxulu,
İçərişəhər, İçərişəhər...
Yanardağ
İçindən od alıb yanan
Yanardağ,
Yanmağın
və bu yanğı ilə əzəmətin,
möhtəşəmliyin.
Varlığın, fərqliliyin sönməməyində.
Yanğın ağrıdır,
yoxsa, şövq, həvəs,
kim bilir...
Bəlkə, elə
küləklərin hücumudur səni bərkidən?!
Kimin atəşinə yanırsan,
kimə görksən,
sinə gərib ruzigara
kimin inadına sönmürsən?
İçindən od alıb yanan
Yanardağ.
Darıxmaq
Bilirsənmi,
nədir darıxmaq?
- yaşadığın, qavradığın bir məqamın
ayağına getmək,
özünü unutmaq,
ürəyini didmək.
Rəngi-ruhu
oturub ölümünü gözləyən qocanın
gözündən tökülən ətalət rəngində.
Bir ovuc həsrətin
bir dünya hayqırtısı,
ölümün yarısı.
Bir az da doğmalıqdır
darıxmaq,
bir misqal həzdir.
Darıxırsan,
yaşayırsan, deməli,
itməyib dünyanın dadı.
Bu acının,
belə həzzin
elə darıxmaqdır adı.
Söz oyununda
İçimə çəkilib daldalanmışam,
Dəli duyğularım öz oyununda.
Təpədən dırnağa misralanmışam
Çarpışan fikirlər söz oyununda.
İntizarım bilmir nə hədd, nə hüdud,
İtir, güman itir, üzülür umud,
Yüklənən kirpiklər - toqquşan bulud,
Yaşlar qıraq gedir göz oyununda.
Sən qutsal sandığın kimində oyun,
Aşkarında oyun, sirrində oyun,
Ömrümüz illərin əlində oyun,
Özümüz taleyin boz oyununda.
Bu sükut
Bu sükut nə soyuqdur,
Dondurur ruhu belə?!
Nə qədər sarmaşsa da,
İnsana yaddır elə.
Ünvansız vahimədir
Bir kölgə tərpənişi.
Bir sərçə uçuşunda
Ürəyin ürpənişi.
Az qalır uda səni,
Hünərin var, yarıb keç.
Sazağın sırsıratək
Boynundan asdınmı heç?
Bunun əfkarı zillət,
Dili ilan dilidir.
Niyə ölü deyiblər?
Bu sükut dipdiridir.
Anam dəniz
Laylamı dəniz çaldı bu gecə,
anam oldu dəniz:
dalğa-dalğa,
xırçın-xırçın,
həzin-həzin.
Bir başqa olur dəniz gecələr:
nəhəng,
zəhmli,
romantik,
yer-göy eyni rəngdə,
dənizdir sanki göy də
qatlanıb gəlib başım üstünə,
səsi şirin,
nəfəsi şirin,
anam dəniz
bu gecə mənimdir
arzularım kimi,
həsrətim kimi...
*
Elə çox bənzərimiz var ki dənizlə;
o da havalı, mən də.
Dəlidir, dəlisovdur dəniz,
sıxılır olduğu yerdən mənim kimi,
əl-qol atır,
uzanır sahilə,
çırpır özünü ora-bura.
Dərindir, vahiməlidir dəniz,
amansızdır,
Bəzən içində basdırmağı var
içinə girənləri,
boğub lazımsız əşya kimi
sahilə tullamağı var.
Bəzən həlim, saf, məsum,
nə yükləsən, götürən
Nələri, nələri gizlədib
içinə çəkməyi var,
Etina etmir,
qımışır
ona daş atanlara,
gülür,
kimin kimə daş atmağına gülür.
Adaları
sinəsindəki dağlar
gözlərdən boy verən kədər kimi...
Elə çox bənzərimiz var ki dənizlə.
Qış ağacları
Ümidləri yaza, günəşə,
talanıb yaşılı,
Rəngi, ruhu bomboz.
Yolub saçlarını sərxoş küləklər,
Döyür təpəsinə
dünyanın qışının dolusu, qarı,
Pəjmürdə görkəmin düzəltmək üçün
yağış damlasından sırğalar taxıb
bu çör-çöp ağaclar -
Qış ağacları...
Qar yağıb dünyaya
Qar yağıb dünyaya,
dünyaya qar yağıb,
hər tərəf ağappaq, tərtəmiz.
Baxır
ilk dəfə qar görən körpə,
o körpənin ruhu,
dünyası rəngdədir hər yer.
Qalsa,
qalıb çirklənəcək,
ləkələr düşəcək bu qara.
Böyüyəcək uşaq
baxa-baxa
belə yağan, əriyən qarlara,
böyüdükcə bozaracaq,
bozaracaq dünyası,
hər dəfə naxələflik,
saxtalıq görəndə
eybəcərləşəcək o dünya.
Ağ üzlü afət
Qar yağır...
sevdalı çağıdır təbiətin,
göydən yerə endirib
nazı ilə oynayır
ağ üzlü afətin.
Baxıram
lopa-lopa yağan qara,
qar şələli budaqlar üstündə
ayaqları üşüyən,
bəyaz qardan günü qara quşlara.
Kiminə qayğı bu qar,
kiminə göz eşqidir.
Can töküb,
canlar alan
bu bəyaz zər, bu afət
dünyanın təmiz üzü,
göylərin qız eşqidir.
Bəkləntisi bəllidir
Gedir
payız ilə dərdləşə-dərdləşə
ömrünü payızlara
paylayan qoca.
Bu dünyanın günəşində isinib,
yağışında islanıb,
sevinc görüb,
qəm yeyib doyunca.
Sinəsi xatirələr məskəni,
bəlli edir görünüşü,
görkəmi.
Daha
ayağı altda yer titrəmir,
əli titrəyir bu qocanın,
birtəhər hərləyir canın.
Gedir,
dəstələyib əllərində illəri,
kim bilir, nə düşünür...
Bir ömür yola verib,
bəllimi görən ona
ömür adlı bu nəsnənin sirləri?!
Sönükən gözlərində
bu dünyaya etiraz,
bəkləntisi
bəllidir,
geci-tezi var bir az.
Durub gözünə yollar
enin, uzunun ölçür,
tapdalamır xəzəli,
dönüb yanından keçir,
uzanır yolu.
Gedir,
gedir qüruba doğru.
Ürək şəkli çəkən qız
Ürəklərlə oynayıb,
ürək şəkli çəkən qız,
çəkdiyin o ürəkdə sevinc,
səadət nə rəng?
Kövrəlməyi göstər, görüm,
baş ürəklə,
ürək başla yollaşmasa yaman olur,
darıxmağı göstər, görüm.
Yaşantılar rəng-rəng, xal-xal,
ordan nələr ötüb keçdi, orda nə var?
Baş vurub çıxanlar kimlər,
başa çəkilən kim olub?
Neçə arzu, istəklərə
əsim-əsim əsib gedib,
hansı əzab o ürəyi
öz içindən söküb, didib?
Ürəkli qız,
ay dünyası, özü göyçək,
sən
qırmızı qələminlə
qanla yaşayan ürəyi
qan rəngində çəkirsən,
çək!
Bu duman
Udacaq bu duman,
udacaq məni.
Udacaq
üstünə qonanları udan
ingilis şehçiçəyitək.
İtəcəm, batacam bu dumanda mən.
Ağrı, xiffət kimi gəldi,
fikrimdə, halımda
az imiş kimi,
başımın üstünü də aldı,
düşdüm bu dumanın ovcuna.
Bu dumanda təklik, tənhalıq xofu
sarıb sarmaladı hər yeri yenə,
Bu duman
dünyanın gözünə enən yuxu.
Eyni açılmayan insan kimidir
dilsiz, ağızsız təbiət bu gün,
çəkir duman yükün...
Həvəsi azdırıb, sozaldır burda
belə süst, mürgülü,
belə boz duman.
Yönsüz-yöndəmsiz,
tutqun, toz duman.
Udacaq bu duman,
udacaq məni,
İtəcəm,
batacam
bu dumanda mən...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.12.2024)
