“Azadlığı daha çox sevdim” - Gülnarə Cəmaləddinin şeirləri Featured

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Gülnarə Cəmaləddinin şeirləri təqdim edilir. 

 

 

Qış gecəsində

torpağın üstünə yağan qar kimi

tərtəmiz,

quş dimdiyində torpağa çəkilən dən kimi

canından yüngülcə çıxar gedər

çəkdiyin son nəfəs.

Qar kimi qarışıb torpağa itər adam.

Adına ölüm deyərlər

qar kimi ağappaq ayrılığın.

Səni də əkdim torpağa

ağac kimi, çiçək kimi,

ağaclar göyərdi,

çiçəklər göyərdi

sən necoldun, adam?!

Gedənlər qayıtdı,

ümidi yubatdım,

arzular göyərtdim

Sən göyərmədin, adam.

Sən göyərmədin, adam.

 

*

Səni sevmək

Şopeni dinləmək qədər dadlı

bir çiçəyi anlamaq qədər hüznlü.

Səni sevmək

odla oynamaq qədər qorxulu.

Səni sevmək

ölümü sevmək

demək.

 

 

Mən daha 

səni sevəcək qədər…

 

Gözüm

günahlara,

Dilim

yalanlara,

Könlüm

sevdalara alışdı.

Öldürdüm...

bir günahsız kəpənəyin günahına batdım,

bir qarışqa qarğışına tuş gəldim.

Mən daha səni sevəcək qədər

məsum deyiləm, zavallım.

 

 

Mən səni belə tanıdım, həyat

 

Sən atamın dərdi qədər kübar,

anamın göz yaşı qədər zalım.

Bir uşaq oyuncağı qədər aldadıcı

bir sevda qədər məsum.

Bir ölüm qədər amansız

Daşlara adlar yazacaq qədər

vəfasız.

 

 

Mənim gəncliyim

 

Xarabalıqda bitən çiçək kimiydi

mənim gəncliyim.

Ləçəkləri qəlpələrdən didik-didik

yoluq-yoluqdu.

Mənim gəncliyim yalın ayaqlarla

acqarına

azadlığı üçün yürüdü meydanlara.

Sənin tay-tuşların ata olur,

ana olur

gəlin olur,

gənc dost!

Mənim tay-tuşlarım

əsir düşdü,

Şəhid oldu.

biz hər səhər mərmi səsinə oyanıb,

hər gecə səngərlərdə mürgülədik.

Sənin tay-tuşların

nəğmə qoşur,

şeir yazır.

Biz cəsədlərlə torpağa yazdıq

ən gözəl şeirimizi.

Aynalara baxıb saçlarımıza sığal çəkmədik,

Aynalar utanar deyə

örtdük aynaların üzünü

ağ mələfələrlə.

Sabaha kim sağ çıxacaq ümidilə

hər axşam geridə qalanları tapşırdıq

            bir-birimizə...

Və hər gün gözlərimiz danışdı

kirpiklərimizin titrəyişiylə,

Və hər gün ağı dedik

səngərlərdə ölən gəncliyimizə.

Sən indi gəncsən,

güclüsən,

gözəlsən,

Qoy olsun!

Amma mən gəncliyimi

            yaşamadım desəm, gülmə,

Biz ağaclara,

divarlara,

torpaqlara yazdıq

ismimizi qanımızla

İtkin düşməsin deyə.

Nə nimdaş paltarımızdan,

nə də yalın ayaqlarımızdan

utandıq.

Yalnız düşmənə

            əsir düşən bayraqlarımızdan,

Bir də şəhid olan dostlarımızdan

utandıq, gənc dost!

 

*

Kitab haqqı,

mən cənnətlik ola bilmədim, Tanrım.

Öncə Sənə,

sonra ağaca,

adama,

daşa,

torpağa

asi oldum.

Gözümü-könlümü tox saxladım,

Halından hali olmayanların

halına ağladım.

Kitab haqqı,

mən cənnətlik ola bilmədim, Tanrım.

Ruhumu qarışqalar,

Ağlımı quşlar apardı.

Əvvəlindən bir buğda dənəsinə satıldım

Dünya dediyin cəhənnəmə atıldım.

Mən cənnətlik ola bilmədim, Tanrım.

Gücüm kəpənəyə çatdı,

sözüm sənə çatmadı,

ya da qəsdən

özün eşitmədin məni.

Buğda boyda günahdan

qoruya bilməmişdim deyə

nə səni,

nə özümü.

Hansı tərəfdəsən,

yerini göstər

bir işarətlə,

O tərəfə dönüb,

Ordan çağırım səni.

mən cənnətlik ola bilmədim, Tanrım,

cəhənnəm də mənlik deyil.

De,

hansı günahı işlədim yenidən?

Yer üzündən də

başqa cəhənnəmə

qov məni!

 

*

Hərdən yuxularımda görürəm səni,

qıvırcaq saçlarını hörürəm sənin.

Əvvəl nağıl deyərdim

səni aldatmaq üçün

indi yalan deyirəm

özümü inadırmaqçün.

 

*

Sən bilməzsən, quşcuğaz,

bilməzsən

            necə dönür evinə

evinə əliboş qayıdan kişi?!

Əlləri daşdan ağır olur,

Necə yazığ olur,

Fağır olur.

Ürəyinə daş bağlayır,

kirpiyini yaş saxlayır.

Sən bilməzsən, quşcuğaz,

bilməzsən

necə baxır körpəsinin,

qadınının üzünə,

sonra,

sonra barmağının ucuna,

ən ağır günah işləmiş kimi.

Kim deyir ki kişilər ağlamır, quşcuğaz,

kişilər də ağlayır,

ağlayır, amma

kişilərin göz yaşını

yağış yuyur yanağından,

külək aparır.

Kişilərin göz yaşını

kimsə görmür

qaranlıqdan,

qadınından savayı.

Sən bilməzsən, quşcuğaz,

bilməzsən,

neçə yazığ olur,

fağır olur

evinə əliboş qayıdan kişi.

Sənin nə vecinə,

səninki bir ovuc dəndi,

uzağı bir tikə çörək

hardan oldu alıb dimdiyinə

çəkiləcəksən yuvana.

Sən bilməzsən, quşcuğaz,

bilməzsən,

bu dünyada

hər gün

nə qədər kişi çörək ağacından asılır,

neçəsi çörəyə basılır,

neçəsi dözməyib satılır.

Gecələr kədərli üzlər girər yuxusuna,

Bir də ac qurdlar.

Hər gün evinin kandarında

neçə yol ölüb dirilər,

evinə əliboş qayıdan kişilər.

 

*

Burnumdadı

kürən otların saman qoxusu.

O illər necə də sadəlövhcəsinə sevərdim

göy üzünü,

quşların nəğməsini,

bir də anamın çörək ətri verən əllərini.

ovuclarımda uşaqlığımın kədərli üzü

seyr edərdim pəncərə arxasından

dağların dalında günəşin batışını.

Məhəllə qarısı kimi tanıyardım

amma bu cürə gənc

            və amansız bilməzdim ölümü.

kimsəsiz ev kimi

xatırlayıram o illərin  payızını.

Bir də heç vaxt ağlımdan silinməyən

ayrılığına ağladığım adamların qəmli üzünü.

nə Baxda

nə Bethovendə

nə də Dvorjakda dinləmədim

payızda arıların çaldığı

            ayrılıq simfoniyasını.

Divardakı əsgər şəkillərindən anlamışdım

müharibələrin yaxşı bir şey olmadığını.

kinolarda gördüyüm

            zənci qadınlarının kədərli üzlərindən

və bir də

vəllərə qoşulmuş kolxoz kəllərin

ümidsiz gözlərində

tanıdım köləliyi.

Və azadlığı daha çox sevdim

xırman atlarının belindəki

qırmanc izlərini xatırladıqca...

 

*

Sarı çiçək, nə baxırsan üzümə,

Ağlamağın yeridimi, ağlayım?

əyri gözdən, bəd nəzərdən, pis üzdən

səni harda daldalayım, saxlayım?

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(26.09.2024)

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.