“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə Biri ikisində layihəsində bu gün Tərcümə saatıdır, sizlərə abxaz əsilli Rusiya şairi, nasiri, ssenaristi, bəstəkarı, Dövlət Mükafatı laureatı, 200-ə yaxın mahnının müəllifi Bulat Okucavanın (9.5.1924 – 12.6.1997) şeirlərini təqdim edirik. Tərcümə Hicran Hüseynovanındır.

Biz şeirin orijinalını da təqdim edirik ki, müqayisə etmək mümkün olsun.

 

 

ВЕСЕЛЫЙ БАРАБАНШИК

 

Будет полдень, суматохою пропахший,

Звон трамваев и людской водоворот,

Но прислушайся — услышишь, как веселый барабанщик

С барабаном вдоль по улице идет.

 

Будет вечер — заговорщик и обманщик,

Темнота на мостовые упадет,

Но вглядись — и ты увидишь, как веселый барабанщик

С барабаном вдоль по улице идет.

 

Грохот палочек… то ближе он, то дальше.

Сквозь сумятицу, и полночь, и туман…

Неужели ты не слышишь, как веселый барабанщик

Вдоль по улице проносит барабан?!

 

 

ŞƏN BARABANÇALAN

 

İnsan burulğanı. Tramvay səsi...

Günortanın o tanış mənzərəsi.

Qaçaqaç. Vəlvələ. Hay-küy. Mərəkə.

Amma sən qulaq ver, bircə an dinlə,

Eşidərsən, o şən barabançalan

Keçir küçə boyu barabanıynan.

 

Axşam gələr – əsrarəngiz, hiyləgər,

Tilsimli, ovsunlu... qəsdinə durar,

Qaranlıqlar daş yollara sərilər,

Amma sən bax, o şən barabançalan

Keçir küçə boyu barabanıynan.

 

Gecəyarı, çaxnaşmada, dumanda

Çubuqların səsi gəlir aramla,

Tappıltılar gah yaxın, gah uzaqda,

Məgər eşitmirsən, barabançalan

Keçir küçə boyu barabanıynan?

 

 

ЕЩЁ ОДИН РОМАНС

 

В моей душе запечатлён портрет одной прекрасной дамы.

Её глаза в иные дни обращены.

Там хорошо, там лишних нет, и страх не властен над годами,

и все давно уже друг другом прощены.

 

Ещё покуда в честь неё высокий хор поёт хвалебно,

и музыканты все в парадных пиджаках.

Но с каждой нотой, Боже мой, иная музыка целебна...

И дирижёр ломает палочку в руках.

 

Не оскорблю своей судьбы слезой поспешной и напрасной,

но вот о чём я сокрушаюсь иногда:

ведь что мы сами, господа, в сравненье с дамой той прекрасной,

и наша жизнь, и наши дамы, господа?

 

Она и нынче, может быть, ко мне, как прежде, благосклонна,

и к ней за это благосклонны небеса.

Она, конечно, пишет мне, но... постарели почтальоны,

и все давно переменились адреса.

 

 

DAHA BİR ROMANS

 

Qəlbimə həkk olunub

Bir gözəl qadın rəsmi.

Yaradan xoş saatında

Yaradıb o gözləri.

Qorxu yoxdu, təlaş yoxdu,

Həyat rahat, həyat xoşdu.

Xor oxuyur bu gözəlin şərəfinə,

Alqış deyir notlar da.

İlahi, bu nə təmtəraq?

Şəfqət axır notlardan.

Dirijor çubuğu belə

Səcdə edir gözələ.

Taleyimi söymürəm, yox,

Nə deyim bəxtimə, nə?

Amma hərdən sarsılıram,

Qüssə sarır qəlbimi:

Biz kimik ki, axı kimik?

Belə gözəl bir varlığa

Taymı ola bilərik?!

Amma... bəlkə, əvvəlkitək

Yenə meyli var mənə?

Göylər belə lütfikardır

Bu eşqə, bu həvəsə.

O, əlbəttə, məktub yazır,

Hə, məktub yazır mənə.

Amma... dəyişib ünvanlar,

Qocalıb poçtalyonlar.

 

 

ХОЧЕТСЯ ПРОСТО  ЖИТЬ...

 

Ах, как хочется просто жить,

Улыбаться, проснувшись утром.

Не болеть, со всеми дружить,

Добрым быть и немного мудрым.

Ах, как хочется просто петь,

Подставляя солнышку руки.

Чтобы много успеть суметь,

Чтоб не мучила боль разлуки.

Ах, как хочется по весне

Услыхать соловьиные трели.

А ещё в родной стороне

Ощутить пьяный запах сирени.

Ах, как хочется жарким днём

Родниковой воды напиться.

И, забыв в этот миг обо всём,

Этой радостью насладиться.

Ах, как хочется в листопад

Разноцветья запомнить краски.

И, бродя, просто так, наугад,

Сочинить дивной осени сказку.

Ах, как хочется с горки вниз,

Чтобы сердце громко стучало.

Чтоб желания все сбылись,

Чтоб опять всё начать сначала.

Ах, как хочется передать

Эту радость родным и близким.

И успеть жизни смысл понять

И земле поклониться низко.

Ах, как хочется просто жить!

 

 

AH, NECƏ DƏ İSTƏRDİM

 

Ah, necə də istərdim,

Sadəcə, yaşamağı,

Təbəssümlə açılan

Sağlam, xoş sabahları.

Dost olardım hər kəslə,

Rəhmli, mərhəmətli

Və bir az da ağıllı,

Bir az da dərrakəli.

Ah, ayrılıq əzabı

Çıxmayaydı qarşıma,

Kaş kam ala biləydim,

Yetəydim çox arzuma;

Günəşi əllərimdə

Tutaydım bax beləcə,

Oxuyaydım, sadəcə.

Ah, necə də istərdim,

Gözəl yaz günlərində

Xoş avazlı bülbülün

Cəh-cəhini dinləyim,

Ətrindən bihuş olum

Bizim doğma yerlərdə

Sərxoş yasəmənlərin.

Ah, necə də istərdim,

İçim buz bulaqlardan

İsti yay günlərində,

Unudum bu sevinclə

Olub keçənləri də.

Ah, necə də istərdim,

Gözəl xəzan günündə

Əlvan rənglərə dalım,

Yarpaqlar arasında

Elə-belə, sadəcə,

Qarasına dolanım.

Payıza nağıl yazım.

Ah, necə də istərdim,

Ürək döyüntüsüylə

Təpələrdən aşağı

Sürüşüb əylənməyi.

Arzularım çin olaydı

Bir gün də,

Hər şey, hər şey

başlayaydı yenidən.

Ah, necə də istərdim,

Bölüm bu sevincimi

Doğmalarla, dostlarla,

Üz qoyum bu torpağa,

Diz çöküm, səcdə edim

Və anlayım həyatı

Bu gözəl mənasıyla.

 

 

ПЕСЕНКА ОБ ОТКРЫТОЙ ДВЕРИ...

 

Когда метель кричит, как зверь,

протяжно и сердито,

не запирайте вашу дверь,

пусть будет дверь открыта.

 

И если ляжет долгий путь,

нелегкий путь, представьте,

дверь не забудьте распахнуть,

открытой дверь оставьте.

 

И уходя в ночной тиши,

без лишних слов решайте:

огонь сосны с огнем души

в печи перемешайте.

 

Пусть будет теплою стена

и мягкою – скамейка...

Дверям закрытым – грош цена,

замку цена – копейка!

 

 

AÇIQ QAPI HAQQINDA MAHNI

 

(Şeir-pritça)

Çöldə tufan ulayanda

Əsəbi, həyəcanlı

Qapınızı bağlamayın,

Qoy açıq qalsın, yaxşı?

 

Gedirsiz bir uzaq yola,

Çətin yola, düşünün,

Yenə də açın taybatay,

Qapını açıq qoyun.

 

Sakit, səssiz gecələrdə

Başqa söz nəyə lazım?

Qatın qəlbinizin odun

Alovuna küknarın.

 

Qoy divarlar isti olsun,

Oturacaqlar hamar,

Bir qara qəpiyə dəyməz

Bağlı qalan qapılar.

 

 

ФОТОГРАФИИ ДРУЗЕЙ

 

Деньги тратятся и рвутся,

забываются слова,

приминается трава,

только лица остаются

и знакомые глаза…

Плачут ли они, смеются —

не слышны их голоса.

Льются с этих фотографий

океаны биографий,

жизнь в которых вся, до дна,

с нашей переплетена.

И не муки в не слезы

остаются на виду,

и не зависть и беду

выражают эти позы,

не случайный интерес

и не сожаленья снова…

Свет — и ничего другого,

век — к никаких чудес.

Мы живых их обнимаем,

любим их в пьем за них…

…только жаль, что понимаем

с опозданием на миг!

 

 

DOSTLARIN ŞƏKİLLƏRİ

 

Pullar xərclərib gedir,

Otlar saralıb solur,

Sözlər, hətta sözlər e

Yaddaşlardan silinir.

Qalan tək tanış üzlər,

Tək tanış gözlər olur.

Gülürmü, ağlayırmı,

Səsi də eşidilmir...

Bilsən bu fotolardan

Nə talelər boylanır...

Eh, o qədər bağlıydıq,

O qədər yaxınıydıq;

Çalpaşıq evlər kimi

İç-içəydi ömrümüz.

Bu pozalar nə deyir,

Nələrdən xəbər verir...

Dərd-sər yox, göz yaşı yox,

Paxıllıq da görünmür.

Təsadüfi maraqlar

Təsadüf deyil artıq,

“Heyif” yox, “təəssüf” yox...

Xoş sözlər, şirin sözlər

Dostların sağlığına,

Ömür gözəl, gün gözəl,

Dostların sağlığında.

Yox, yox, unutmayaq gəl:

İşıq var, yoxdu heç nə,

Lap yüz il keçsə belə,

Gözləməyək möcüzə,

Dəyişən deyil dünya

Dünyalar dəyişsə də...

Ancaq heyif, çox heyif,

Bunu başa düşməyə

Bircə an gecikirik...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.12.2023)