Habil Yaşar, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu dəfə müsahibim qardaş Türkiyənin sevilən gənc yazarlarından biri olan Hande Uyar xanımdır.

-Zəhmət olmasa öncə özünüz haqqında məlumat verərdiniz.

-Salam, ilk öncə Habil Yaşara bu müsahibəyə görə çox təşəkkür edirəm. Qardaş ölkəmiz Türkiyədən salamlar. 1998-ci ildə Muğlanın Datça rayonunda anadan olmuşam. İbtidai və orta təhsilimi Muğlanın Datça rayonunda tamamladım. “Muğla Sıtkı Koçman Universiteti”nin Tarix fakültəsini bitirmişəm. Hazırda “Muğla Sıtkı Koçman Universiteti ndə Mədəni İrs və İrs Sahəsi İdarəçiliyi üzrə magistr təhsili alıram.

-Ədəbiyyata marağınız necə yarandı?

-Ədəbiyyata marağım uşaqlıqdan başlayıb. İbtidai sinifdə türk xalq ədəbiyyatı ilə bağlı yazıçılardan oxuyurdum. Kitabxanaya getməyi çox sevirdim. Sonra şeir yazmağa başladım. O gündən bəri  yazıram.

-Əsər yazmağa nə zaman başladınız və ilk əsərinizin mövzusu haqqında məlumat verə bilərsinizmi?

-İlk işim “Mövsümi keçidlər” adlı şeir kitabım olub. Bu günlərdə tezimə diqqət yetirsəm də, yaxın illərdə qısa hekayələr kitabı üzərində işləməyə başladım. “Mövsüm keçidləri” kitabında gündəlik həyatın axarında özünə yer yaratmaq istəyən, həyatı, insanı düşünən insanların sevgi axtarışlarını, insan və təbiət bütövlüyünü insanda və təbiətdə necə tapıla biləcəyini poetik sətirlərlə izah etməyə çalışdım. Bəzən pastoral, simvolik və lirik təsvirləri ehtiva edən bir kitabdır. Şeirlərimi maviyə, dənizə, sevgiyə həsrət qalan insanlar üçün, şəhərin izdihamından, yeknəsəkliyindən uzaqlaşdırmaq üçün yazdım. Oxuyanda sözlərin altında yatan mənalar üzərində düşünməyinizi istəyirəm. Düşünsəniz, özünüzü başqa bir dünyada tapacaqsınız. Kitab bir insanın qarşıdakı insana duya biləcəyi sevgini ən doğru şəkildə, çimərlik küləyi şiddəti ilə dərk etməyə imkan verəcək. Başqasına verə biləcəyiniz ən yaxşı şey hörmət və sevgidir. Ümid edirəm ki, şeirlərimi sevdiklərinizlə bölüşməkdən zövq alacaqsınız.

-Əsərlərinizi yazarkən ilham mənbəyinizi haradan alırsınız?

Şeir yazmamışdan əvvəl həmişə mütləq sahildə gəzirəm. Təmiz hava mənim üçün çox yaxşıdır. Xüsusilə, fikrimi dinləmək və tək qalmaq istədiyim vaxtlar olur. Məni yazmağa vadar edən, ümumiyyətlə, insanlarla ortaq hisslərimizi şeirlər vasitəsilə çatdırmaq həyəcanıdır... İnsanlara yeni ümidlər aşılamaq gözəldir... Xüsusilə də ədəbiyyat duyğuları ifadə etməyin ən gözəl üsullarından biridir... Didaktik deyil, insanın daxili aləmi ilə bağlı uzaqgörənliyə daha yaxındır... Ədəbiyyat çox səmimi dildir... İnsanlarla ünsiyyət quran dildir. Mən bu dildə daha rahat ünsiyyət qururam.

-Xəyallarınızın  genişlənməsinə səbəb olan hadisələr hansılardır və bizlərə bu haqda bəhs edə bilərsinizmi?

-Özümü tanımağa davam etdikcə xəyallarım ümumiyyətlə fərqliləşir. Həyatımızdakı təcrübələrimiz xəyallarımızı formalaşdırır.

-Zaman sizin üçün nə deməkdir? Yazarkən hər hansı bir rutininiz varmı?

-Vaxtdan düzgün və səmərəli istifadə etmək mənim üçün çox önəmlidir. Bizi hədəflərimizə və xəyallarımıza aparan əslində bir gündə etdiklərimizdir. Vərdişlərimiz olduğumuz  və olmaq istədiyimiz insana böyük təsir göstərir. Ona görə də günə başlamazdan əvvəl mütləq həmin gün nə edəcəyimi planlaşdırıram. Mənim əslində heç bir yazı rutinim yoxdur, amma hər gün gündəlik yazmağı unutmuram.

-Kitab oxumaq vərdişini qazanmaq üçün nə etmək lazımdır?

Kitab oxumaq vərdişini qazanmaq üçün əvvəlcə psixologiya, tarix və ya elmi fantastika kimi sizi maraqlandıran sahələri tapmalısınız. Daha sonra, maraqlandığınız mövzuda müəllifləri araşdıraraq və sizi maraqlandıran kitabları oxumaqla başlaya bilərsiniz. Əgər oxuma vərdişiniz yoxdursa, özünüz üçün kiçik hədəflər qoyaraq oxumağa başlaya bilərsiniz. Məsələn, bir həftə ərzində hər gün iyirmi beş səhifə oxuyacağam. Sonra performansınızdan asılı olaraq, ideal oxu vaxtı tapana qədər səhifələrin sayını artıra və oxuduğunuzu izləyə bilərsiniz. Bir gündə iki kitab da bitirə bilərsiniz, bu tamamilə sizə bağlıdır. Ancaq vərdiş etmək istəyirsinizsə, hədəflərinizə möhkəm bağlanmalısınız. Hədəflərinizi mümkün qədər təxirə salmayın.

_Türkiyədəki hal-hazırdakı mütaliənin vəziyyəti sizi qane edirmi?

_İnanıram ki, Türkiyədə kitab oxumaq vərdişi artıb, amma bu kifayət deyil. Oxumaq öyrənmənin başlanğıcıdır. Nə qədər çox oxusan, bir o qədər çox zövq alarsan. Öyrənməklə yanaşı, oxumaq biliklərimizi təzə saxlayır və bizi yeni məlumatlar üçün həyəcanlandırır. Ona görə də çox oxumalı və oxumağa da təşviq etməliyik.

-Azərbaycan ədəbiyyatını izləyirsinizmi?

-Xüsusən 19-20-ci əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı ilə maraqlanıram. Türkiyə ilə Azərbaycan bəzən eyni cəbhədə vuruşurdular. İki dövlət, bir millətik... Azərbaycan yazıçılarının Türkiyə üçün yazdığı şeirlər diqqətimi xüsusilə cəlb edir. Mən bunu çox səmimi hesab edirəm. Hər dəfə oxuyanda emosional oluram. Biz ortaq tarixi və mədəniyyəti paylaşırıq. Ədəbiyyat da bunun bir hissəsidir. İnşallah iki xalqın qardaşlığı əbədi qalacaq.

-Gələcək planlarınız haqqında məlumat verə bilərsinizmi?

Həyat üçün prioritetim sağlam və dinc gələcəkdir... Düşünürəm ki, qalanı bundan sonra gələcək. Sizə də xoşbəxt bir həyat arzulayıram.

-Ənənəvi kitablara və ya elektron kitablara üstünlük verirsiniz? 

İnternetdə kitab oxumağı sevmirəm. Amma bu seçimi edənlərə hörmət edirəm. Rəqəmsal transformasiya əsri olan XXI əsrdə elektron kitablar olduqca təbiidir. Amma mən kitablara toxunmağı, kitab qoxusunu sevən tərəfdəyəm.

-Bir  yazar olaraq digər yazarlara məsləhətləriniz nədir?

-Yazıçılara məsləhətim odur ki, yazarkən cəmiyyəti kənara qoymasınlar. Ədəbiyyat ağlına gələni yazmaq demək deyil. Nəyi, necə yazacağını bilərək yazmaq vacibdir... Ədəbiyyat duyğuların dili olsa da, cəmiyyətdən əlaqəsiz deyil.

-Dəyərli zamanınızdan vaxt edərək  fikirlərinizi bizimlə bölüşdüyünüz üçün minnətdaram, sizə həyat və yaradıcılıqda uğurlar arzulayıram

 -Mən də sizə, bütün yaradıcı heyətə təşəkkür edirəm.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.10.2023)